دکتر راحله روح الله نژاد | بهترین متخصص زنان و زایمان در اصفهان | سزارین | زایمان طبیعی
یکی از نگرانی‌های شایع بین مادرانی که تجربه زایمان طبیعی را دارند، مراقبت از ناحیه بخیه و ترمیم سریع آن است. زایمان طبیعی با تمام زیبایی‌اش، ممکن است با پارگی‌های کوچک یا برش‌هایی در ناحیه پرینه (بین واژن و مقعد) همراه باشد که معمولاً با بخیه ترمیم می‌شود. به همین دلیل این سؤال بسیار پرتکرار است: چیکار کنم بخیه زایمان طبیعی زود خوب بشه؟
پاسخ این پرسش ساده نیست و نیاز به شناخت دقیق روند ترمیم، مراقبت‌های روزمره و پیشگیری از مشکلات دارد. در ادامه با نگاهی واقع‌گرایانه و علمی به همه‌ی جوانب این موضوع می‌پردازیم تا شما بتوانید با آرامش بیشتری دوران نقاهت بعد از زایمان را پشت سر بگذارید.
بخیه زایمان طبیعی چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
در زایمان طبیعی، به‌خصوص در اولین تجربه زایمان یا زمانی که نوزاد درشت باشد، احتمال ایجاد پارگی یا انجام برش در ناحیه پرینه وجود دارد. این برش که به آن اپی‌زیوتومی گفته می‌شود، برای تسهیل خروج نوزاد و جلوگیری از پارگی‌های کنترل‌نشده انجام می‌شود.
پس از زایمان، این ناحیه بخیه زده می‌شود تا بافت‌ها به‌درستی ترمیم پیدا کنند. از آن‌جایی که محل بخیه حساس و پر از اعصاب است، مراقبت از آن اهمیت زیادی دارد و تأثیر زیادی در میزان درد، احتمال عفونت و سرعت بهبودی دارد.
آیا درد و سوزش طبیعی است؟
در روزهای اول پس از زایمان، احساس درد، سوزش، کشیدگی یا ناراحتی در ناحیه بخیه کاملاً طبیعی است. به‌ویژه هنگام نشستن، ایستادن طولانی یا رفتن به دستشویی، این ناراحتی بیشتر احساس می‌شود. مهم‌ترین نکته این است که بدانیم این حس‌ها نشانه‌ای از بهبودی تدریجی هستند، اما اگر درد به‌مرور شدیدتر شد یا با تب و ترشحات بدبو همراه شد، باید به پزشک مراجعه کرد.
حالا بپردازیم به اصل سؤال: چیکار کنم بخیه زایمان طبیعی زود خوب بشه؟
تغذیه؛ عامل کلیدی در ترمیم زخم
آنچه می‌خورید، مستقیماً روی ترمیم بافت‌ها تأثیر می‌گذارد. برای اینکه بخیه سریع‌تر خوب شود، بدن نیاز به پروتئین کافی، ویتامین C، روی، آهن و آب کافی دارد. مصرف مرغ، تخم‌مرغ، گوشت قرمز، عدس، سبزیجات تازه و میوه‌هایی مانند پرتقال و کیوی می‌تواند سرعت بهبود را بالا ببرد.
در کنار آن، نوشیدن مایعات زیاد باعث جلوگیری از یبوست و در نتیجه کاهش فشار روی بخیه‌ها می‌شود. پس پاسخ بخشی از سؤال “چیکار کنم بخیه زایمان طبیعی زود خوب بشه؟“ در بشقاب شماست.
بهداشت روزانه؛ بدون وسواس اما دقیق
تمیز نگه‌داشتن ناحیه بخیه بسیار مهم است. شست‌وشوی ناحیه با آب ولرم و ملایم، استفاده از شوینده‌های غیرمعطر در صورت نیاز، و خشک‌کردن با دستمال تمیز و نرم می‌تواند از عفونت جلوگیری کند. از نشستن طولانی روی سطوح سفت پرهیز کنید و در صورت امکان از بالش نرم برای نشستن استفاده کنید.
نکته کلیدی دیگر این است که از شست‌وشوهای بیش‌از‌حد یا با فشار زیاد پرهیز کنید؛ این کار ممکن است روند ترمیم را مختل کند. همچنین لباس زیر نخی، راحت و گشاد کمک می‌کند هوا بهتر در ناحیه جریان پیدا کند و بخیه‌ها سریع‌تر خشک شوند.
استفاده از کمپرس سرد یا گرم
در روزهای ابتدایی پس از زایمان، استفاده از کمپرس یخ به کاهش تورم و درد کمک می‌کند. می‌توانید یک کیسه یخ را در پارچه‌ای نرم بپیچید و چند دقیقه روی ناحیه بخیه قرار دهید. پس از چند روز، کمپرس گرم می‌تواند گردش خون را بهتر کند و روند ترمیم را تسریع ببخشد.
البته استفاده از این روش‌ها باید با احتیاط و تحت نظر پزشک یا ماما باشد تا آسیبی به بافت‌ها وارد نشود.
نقش استراحت و آرامش
شاید بدیهی به‌نظر برسد، اما استراحت کافی در دوران بعد از زایمان یک ضرورت است نه یک امتیاز. خواب کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین باعث می‌شود بدن انرژی بیشتری صرف ترمیم زخم‌ها کند. هرچه فشار کمتری به عضلات کف لگن وارد شود، روند بهبودی بهتر پیش می‌رود.
اگر دیگران از شما حمایت نمی‌کنند یا احساس خستگی دائمی دارید، با پزشک یا مشاور زنان صحبت کنید. سلامت روحی شما تأثیر مستقیم بر روند بهبود جسمی دارد.
ورزش سبک و تمرینات کگل
حدود دو هفته بعد از زایمان، با اجازه پزشک می‌توانید تمرینات بسیار ساده‌ای مانند کگل را شروع کنید. این تمرین‌ها با تقویت عضلات کف لگن، به بهبود جریان خون در ناحیه کمک می‌کنند و روند ترمیم را سریع‌تر می‌کنند. فقط دقت کنید که ورزش سنگین، بلند کردن اشیای سنگین یا زور زدن برای دفع مدفوع می‌تواند بخیه‌ها را تحت فشار قرار دهد.
مراقبت‌های پزشکی را جدی بگیرید
اگر هرگونه نشانه‌ای از عفونت، خونریزی غیرطبیعی، بوی بد یا باز شدن بخیه‌ها مشاهده کردید، حتماً سریع با پزشک تماس بگیرید. استفاده از کرم‌ها یا داروهای ضدعفونی‌کننده باید فقط طبق تجویز پزشک باشد. گاهی زنان به اشتباه از پمادهایی استفاده می‌کنند که برای پوست معمولی مناسب‌اند، اما برای ناحیه واژن مناسب نیستند و می‌توانند باعث تحریک بیشتر شوند.
جمع‌بندی
اگر از خودتان می‌پرسید “چیکار کنم بخیه زایمان طبیعی زود خوب بشه؟“ پاسخ خلاصه این است: خوب بخورید، خوب بخوابید، با دقت مراقبت کنید و صبور باشید. بدن شما تازه یک کار خارق‌العاده انجام داده؛ زمان، تغذیه درست، بهداشت مناسب و آرامش، کلیدهای اصلی ترمیم سریع‌تر هستند.
با مراقبت درست، بیشتر بخیه‌ها ظرف ۷ تا ۱۰ روز تا حد زیادی ترمیم می‌شوند و پس از چند هفته تقریباً بدون مشکل خواهند بود. اگر احساس نگرانی یا سؤال خاصی دارید، هرگز تردید نکنید که با پزشک یا ماما مشورت کنید.
